H τέχνη δεν αποτελεί απλώς μέρος της πολιτισμικής ιστορίας ενός λαού. Η τέχνη εμπνέεται από την ιστορία, συνομιλεί μαζί της, κάποτε μάλιστα επιχειρεί να την ερμηνεύσει, να συλλάβει την αντανάκλαση και τον αντίκτυπο παρελθόντων ιστορικών γεγονότων στο σήμερα της εικαστικής έκφρασης. Κι αν ο τεχνοκριτικός Ρότζερ Φράι είχε αποκαλέσει «αποκρυσταλλωμένη ιστορία» τα έργα τέχνης, αναδεικνύοντας τη λειτουργία τους ως τεκμηρίων μιας εποχής, η επάνοδος των καλλιτεχνών σε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο, όπως αυτή που επιχειρήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης «1821, οπτική μιας Επανάστασης», είναι μια εργασία μνήμης που αναρριπίζει τα συναισθήματα και κεντρίζει τη σκέψη.
Πώς εγγράφεται, λοιπόν, το κορυφαίο γεγονός της νεότερης ιστορίας μας, η Επανάσταση του 1821, στην ηθική, την κοινωνική, την αισθητική αντίληψη των επιγόνων; Πώς προσλαμβάνεται ο αγώνας για ελευθερία και ανεξαρτησία των προγόνων μας σε μια εποχή που η ελευθερία και η δημοκρατία μέσα στο αστικό, το πολιτικό και το κοινωνικό τους περίγραμμα καθημερινά δοκιμάζονται και αξιολογούνται;
Οι διακόσιοι εικαστικοί καλλιτέχνες, δημιουργοί με διαφορετικές ηλικίες, εμπειρίες και αντιλήψεις που μετέχουν στην έκθεση, επιφυλάσσουν στον θεατή μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προσέγγιση στα πρόσωπα, τους συμβολισμούς, τις ιδέες και τις αξίες της Επανάστασης. Η ποικιλία των αισθητικών αναφορών, το ελεύθερο παιχνίδι της φαντασίας, η κριτική επεξεργασία του ιστορικού βιώματος συνδυάζονται εδώ με την αναζήτηση της γνώσης γύρω από τα σημαντικά γεγονότα που συντελέστηκαν πριν από διακόσια χρόνια και με τη διερεύνηση του αποτυπώματός τους στην ατομική και την συλλογική συνείδηση. Και είναι αναμφισβήτητα ισχυρό αυτό το αποτύπωμα. Το διατρανώνει το εύρος της συμμετοχής των καλλιτεχνών, η πολυμορφία των έργων, η φιλέρευνη ματιά τους, η γόνιμη επανανάγνωση της ιστορικής μας πορείας την οποία επιχειρούν μέσω της σημαίνουσας μορφής της εικαστικής τους δημιουργίας. Στο εγχείρημα αυτό βλέπω όχι μόνο μια προσπάθεια για διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης, αλλά και μια τολμηρή απόπειρα αναστοχασμού, η οποία, συμπυκνώνοντας υλικά και άυλα στοιχεία, συντελεί στην ωρίμανση της εθνικής μας συνείδησης και γονιμοποιεί το μέλλον.